Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Liberalleşme Eğilimlerinin Turizm Sektörüne Etkileri: Türkiye Örneği

Yıl 2020, Sayı: 5, 37 - 62, 11.10.2020

Melih Coşgun , Ali Davut Alkan

Öz

Turizm bütün dünyada özellikle 1950’li yıllardan sonra sürekli bir gelişim göstermiş ve günümüzde ülkelere en çok katma değer sağlayan, istihdam yaratan ve döviz getiren endüstrilerden bir olmuştur. Bu kapsamda turizm işletmelerinin yönetimi, elde edilen kazanca ve sağlanan istihdama doğrudan katkı sağlaması bakımından ülkeler için oldukça önemli hale gelmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’deki turizm işletmelerinin, 1950 yılından günümüze kadar olan süreçte liberal anlayıştan ne şekilde ve ölçüde etkilendiklerinin tespitine çalışılmıştır. Bu kapsamda öncelikle devletin kalkınma planlarının arından da serbest piyasanın turizm ile ilgili attığı adımlar ve yapılan düzenlemeler ele alınmıştır. Bu süreçte, Türkiye’de özellikle 1980 yılından sonra ekonomik anlamda yaşanan değişim sonrası bir kırılma yaşandığı ve turizm endüstrisinde özel teşebbüs ve dış yatırımcıların mevcudiyetinin arttığı gözlenmiştir. Uluslararası para piyasalarında Türk Lirasının durumunun da Türkiye’nin turizm gelirlerinin değişiminde önemli bir belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Teknoloji ve bilgi alanındaki değişimlerin turizm endüstrisine uygulanabilirliği ve turizm işletmelerinin yönetimine katkıları incelenmiştir. Son olarak turizm işletmelerinde liberal anlayışa paralel gelişen ve değişen hususlara (devlet desteği, vergi kolaylıkları vb.) değinilmiştir. Sonuç olarak Türkiye’deki turizm sektörünün liberalleşme eğilimlerinden etkilendiği ve bu paralelde değişim ve gelişim gösterdiği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm İşletmeciliği Turzim Sektörü Liberalizm

Kaynakça

  • Afşar, A. (2002). Türkiye Turizm Sektörü’nde Konaklama İşletmelerinin Finanasal Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 147-166. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/798113
  • Akça, Y. (2016). Türkiye’nin Kalkınma Planlarında Turizm Politikası. International Conference on Eurasian Economies 2016, 721-726. Kaposvár, Hungary: Eurasian Economists Association.
  • Akoğlan Kozak, M. ve Güçlü, H. (2003). Turizm İşletmelerinde Değişim Yönetimi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 5(1), 1-15. Erişim adresi: http://www.isguc.org/?p=article&id=29&cilt=5&sayi=1&yil=2003
  • Akoğlan Kozak, M. (2009). Akademik Turizm Eğitimi Üzerine Bir Durum Analizi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 22, 1-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/217360
  • Akyol, C. ve Zengin, B. (2016, 22 Nisan). Sakarya’da Faaliyet Gösteren Konaklama İşletmelerinde Uygulanan Stratejik Yönetim Yaklaşımları. 15. Geleneksel Turizm Sempozyumunda sunulan bildiri, Balıkesir.
  • Altürk, A. (2018). Türkiye Turizm Literatürünün Durumu: Uluslararası Dergi Makalelerinin Bibliyometrik Analizi (Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
  • Barutçugil, İ.S. (1989). Turizm İşletmeciliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
  • Baş, İ. (2017). Türk Turizminin Dünyadaki Güçlü Rolü ve Sağlık Turizmine Etkisi. Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi, 4(11), 49-68. Doi: 10.17369/UHPAD.2017.2.2
  • Beyaz, Z. ve Karabacak, G. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi. International European Journal of Managerial Research, 2(2), 56-75. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/530247
  • Creswell, J.W. (2017). Araştırma Yaklaşımının Seçimi (Çev: M. Bütün). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları [Research Design Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches] (Çev. Edt: S.B. Demir) (ss. 3-23). Ankara: Eğiten Kitap.
  • Çıracı, H., Turgut , S. ve Kerimoğlu, E. (2008). Sürdürülebilir Turizm Gelişimi İçin Bir Yönetim Modeli Önerisi: Frig Vadisi Örneği. İTÜ Dergisi/a Mimarlık, Planlama, Tasarım, 7(2), 89-102. Erişim adresi: http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/viewFile/175/164
  • Dardot, P. & Laval C. (2012). Dünyanın Yeni Aklı Neoliberal Toplum Üzerine Deneme, (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Demirkol, Ş. ve Halis, M. (Edt.) (2010). Turizm İşletmelerinde Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul: Değişim Yayınları.
  • Deniz, G. ve Çetin, B. (2018). İşgörenlerin “Dışsal Prestij ve Örgütsel Destek” Algılamalarının Demografik Nitelikler Açısından Değerlendirilmesi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. JOMAT Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 3(1), 23-36. doi:10.31822/jomat.422941
  • Dilek, S.E. ve Kulakoğlu Dilek, N. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Yaşanan Olayların Turizme Yansımaları: 1960’tan Günümüze Tarihsel Bir Değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1083-1108. doi:10.17218/hititsosbil.340417
  • Erdil Şahin, B. (2018). Türkiye’de Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(3), 239-253. doi:10.11611/yead.449497
  • Eğilmez, M. (2020). Türkiye Ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Fukuyama, F. (1999). Tarihin Sonu ve Son İnsan (Çev. Z. Dicleli). İstanbul: Gün Yayınları.
  • Garda, B. (2011). Macera Turizmi Pazarına Genel Bir Bakış. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 189-200. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/116713
  • Gök, T. ve İnce, C. (2017). Turizmin Etkilerine Yerel Halkın Bakışı: Bişkek Örneği. Journal of Turkish Studies, 12(31), 125-150. doi:10.7827/TurkishStudies.12713
  • Gökdeniz A. ve Aşık, N. (2008). Küresel Rekabet Ortamında Turizm İşletmelerinde Soyut İmaj Oluşturma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 134-149. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/857303
  • Göral, R. (2014). Turizm İşletmelerinde Stratejik Yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Güçlü Nergis, H. (2012). Otel İşletmeciliği. İçinde M. A. Kozak (Edt.), Otel İşletmelerinde Yönetim (ss. 29-53). Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık Ltd. Şti.
  • Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe Yöntem Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Hacıoğlu, N. ve Saylan, U. (2014). Arap Baharı’nın Turizme Yansımaları: Arap Ülkeleri ve Türkiye. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(32): 55-80. doi:10.31795/baunsobed.645495
  • Harari, Y.N. (2018a). 21. Yüzyıl İçin 21 Ders. İstanbul: Kolektif Kitap, Bilişim ve Tasarım Ltd. Şti.
  • Harari, Y.N. (2018b). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi. İstanbul: Kolektif Kitap, Bilişim ve Tasarım Ltd. Şti.
  • Kandır, S.Y., Karadeniz, E., Özmen, M. ve Önal, Y.B. (2008). Türk Turizm Sektöründe Büyüme Göstergelerinin Turizm İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 211-237. Erişim adresi: http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/5406/10.1%2520kand%25C4%25B1r%2520karadeniz%2520%25C3%25B6zmen%2520%25C3%25B6nal.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Karagöz, K. (2008). Türkiye’nin Turizm Potansiyeli: Çekim Modeli Yaklaşımı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(2), 149-156. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/154369
  • Karataş, M. ve Babür, S. (2013). Gelişen Dünya’da Turizm Sektörünün Yeri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(25), 15-24. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/107229
  • Kıngır, S., Sancar, M.F. ve Akay, B. (2012). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetiminin Krizlerden Etkilenme Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma: Şanlıurfa Örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 7-30. Erişim adresi: http://busbed.bingol.edu.tr/tr/download/article-file/434512
  • Köroğlu, Ç. ve Aktaş, R. (2014). Turizm Sektöründe Kurumsal Yönetim Anlayışı ve İç Denetim İlişkisi: Marmaris Bölgesinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 273-290. Erişim adresi: https://www.isarder.org/isardercom/2014vol6issue3/vol.6_issue.3_article013_full_text.pdf
  • Marx K. & Engels F. (2018). Komünist Manifesto (Çev. T. Bora). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Oktayer, N., Susam, N. ve Çak, M. (2007). Türkiye’de Turizm Ekonomisi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yayın No: 2007-69, 1-194.
  • Pırnar, İ. (2005). Turizm Endüstrisinde E-Ticaret. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2005 Güz, 28-55. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/69056
  • Sargut, S. (2015). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Tek, M. (2009). Kamu Yatırımlarında Turizmin Yeri, Türkiye Turizm Stratejisi 2023’de Marka Kentler Projesi: Eleştirel Bir Değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(2), 169-184. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/154387
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Birinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1963-1967%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 02.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C4%B0kinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1968-1972%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 02.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1973-1977%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 03.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/D%C3%B6rd%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1979-1983%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 03.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Be%C5%9Finci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1985-1989.pdf, Erişim Tarihi: 04.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Alt%C4%B1nc%C4%B1-Be%C5%9F-Y%C4%B1lll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1990-1994%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 04.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Yedinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1996-2000%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 05.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Sekizinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2001-2005.pdf, Erişim Tarihi: 05.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Dokuzuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2007-2013%E2%80%8B.pdf, Erişim Tarihi: 06.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf, Erişim Tarihi: 06.06.2020.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/On-Birinci-Kalkinma-Plani.pdf, Erişim Tarihi: 07.06.2020.
  • Ünlüönen, K. ve Kılıçlar, A. (2004). Ekonomik Yansımalarıyla Türk Turizminin Seksen Yılı. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004(1), 131-156. Erişim adresine ulaşılamamıştır. www.gazi.edu.tr/posts/download adresinden doğrudan indirilebilmektedir.
  • Yavuz, M.C. ve Karabağ, S.F. (2005). Ulusal Turizm Tanıtımı ve PazarlamaYönetimi Örgütlenmesi: Türkiye İçin Bir Model Önerisi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(36), 113-130. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/212158
  • Yıldız, Z. (2011). Turizm Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 54-71. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/213959
  • Wallerstein, I. (2011). Dünya Sistemleri Analizi Bir Giriş, (Çev. E. Abadoğlu), BGST Yayınları, İstanbul.
  • Hilton International Holding (2020). Erişim adresi: https://www.hilton.com/tr/corporate/#1950'ler, Erişim Tarihi: 11.06.2020.
  • Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK) (2020). Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/Start.do, Erişim Tarihi: 19.07.2020.
  • Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) (2020). Erişim adresi: https://www.tursab.org.tr/tursab-rota, Erişim Tarihi: 18.06.2020.
Toplam 55 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Turizm (Diğer)
Bölüm MAKALELER
Yazarlar

Melih Coşgun

Ali Davut Alkan 0000-0002-9463-8683

Yayımlanma Tarihi 11 Ekim 2020
Gönderilme Tarihi 25 Eylül 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020Sayı: 5

Kaynak Göster

APA Coşgun, M., & Alkan, A. D. (2020). Liberalleşme Eğilimlerinin Turizm Sektörüne Etkileri: Türkiye Örneği. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi(5), 37-62.
 Kapak Resmi İndir