Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi

Öz

İnsanlar seyahat kararlarında; kişilik, yaşam biçimi, algılama, yaş, cinsiyet, gelir, medeni durum, aile yapısı, kültür gibi faktörleri dikkate almaktadırlar. Çocuklu aileler de tatil planları yaparken, gidecekleri konaklama işletmelerinin hem kendileri hem de çocukları için uygun tatil yeri ve konaklama işletmesi olması için çaba göstermektedirler (Emir ve Pekyaman, 2010). Dolayısıyla, çocuklar ve çocukların beklentileri ailelerin tatil satın alma kararlarında belirleyici rol oynamaktadır.  Ekonomik ve sosyal koşullarda yaşanan değişim, kentleşme ve bireylerin eğitim seviyesinin yükselmesi, ailelerin çocukları ile daha iyi diyalog kurmalarını sağlamıştır. Ancak yoğun çalışma ve zaman yetersizliği nedeniyle çocuklarla geçirilen sürenin giderek azalması aileleri farklı arayışlara yönlendirmiştir. Çocukları ile daha fazla vakit geçirmek isteyen aileler, tüketim kararlarında hem kendilerine hem de çocuklarına en yüksek faydayı sağlayacak şekilde karar almaya başlamışlardır (Flurry, 2004; Rose, Boush ve Shoham, 2002, akt: Yılmaz, 2007). Bu gelişmeler doğrultusunda, satın alma ve karar verme mekanizmasındaki artan etkileri nedeniyle çocuklar, büyük işletmelerin en önemli hedef pazarlarından birini oluşturmaktadırlar.  Aileler hem kendi başına bir tüketici birimi, hem de tüketim kararlarını etkileyen bir unsur olarak ele alınmaktadır (Odabaşı ve Barış, 2007: 67). Bu nedenle başta çocuklar olmak üzere, ailelerin satın alma kararlarını etkileyen faktörler, son yıllarda en önemli araştırma alanlarından biri haline gelmiş ve çocukların, ailelerin satın alma kararlarına etkisi konusunda pek çok araştırma yapılmıştır (Mangleburg, 1990; Fallon ve Bowles, 1998; Story ve French, 2004; akt: Odabaşı ve Barış, 2007). Bu araştırmalarda özellikle gıda, oyuncak, okul malzemesi ve kıyafet alımında, çocukların ailenin satın alma kararlarını büyük ölçüde etkilediği vurgulanmaktadır.  Çocuklu aileler tatil kararını çocuklarının ihtiyaçlarına göre vermektedirler. Burada belirleyici olan bir diğer nokta ise çocukların yaşlarıdır (Swarbrooke ve Horner, 1999, akt: Yılmaz, 2007). Çocuklarının yaş grubuna en uygun olan hizmet sunan otelleri tercih etmektedirler. Çocuklu aileler, gün içinde neredeyse konaklama ücretine yaklaşan ekstra harcamalardan kurtulma isteklerinden dolayı ‚her şey dahil sistemi (HDS)’yi tercih etmektedirler. Otel işletmelerinde hedef pazar olarak belirlenen aileler HDS uygulamalarına önemli bir yön vermiş, amaçlar bu ailelerin tatille ilgili istekleriyle uyumlu hale getirilmiş ve bu yolla kârlılığı arttırma hedeflenmiştir (Ahipaşaoğlu, 2001).  Turistlerin tatil kararlarında gidecekleri konaklama işletmelerinin sundukları hizmetlere yönelik doğru bilgiye ulaşması oldukça önemlidir. Bu konuda hizmet kriterleri ve standartları önemli rol oynarlar. Çocuklu ailelerin tatil kararlarında ve konaklama tercihlerinde belirleyici rolü olan çocukların beklenti ve ihtiyaçları konaklama tesisleri tarafından göz önünde bulundurulmalıdır. Bu konuda geliştirilecek standartlar hem turistlere hem de konaklama işletmelerine katkı sağlayıcı bir araç olabilecektir. Bu nedenle çalışmada belirtilen ihtiyaçlar doğrultusunda ulusal bir standardın oluşturulması büyük önem taşımaktadır.